Dzisiaj rozwiejemy niektóre wątpliwości związane z darowizną między najbliższymi. Darowizna od rodziny to jeden z najczęściej wskazywanych sposobów nabycia własności nieruchomości, rzeczy ruchomych czy też środków pieniężnych. Zwrócimy uwagę na to, o czym pamiętać, aby darowizna taka była zwolniona z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.
Darowizna
Darowizna to rodzaj umowy pomiędzy darczyńcą (przekazującym) a obdarowanym (przyjmującym). Polega na przekazaniu części majątku wybranej osobie. Tego typu świadczenie ma charakter bezpłatny. Oznacza to, że obdarowany nie jest do niczego zobowiązany wobec darczyńcy. Nie musi w żaden sposób odwdzięczać się osobie, która przekazała mu majątek.
Podatek od darowizny
Podatek od spadków i darowizn, to podatek jaki należy zapłacić np. w związku z otrzymaniem darowizny. Zobowiązanym do zapłaty podatku jest obdarowany, a podatek należy zapłacić w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego (zawarcia umowy darowizny). W tym samym terminie należy złożyć zeznanie podatkowe na formularzu SD-3. Wysokość podatku zależy od tego, do której grupy podatkowej zostanie zaliczony podatnik czyli obdarowany.
Ustawa dzieli podatników na trzy grupy podatkowe:
- I grupa podatkowa: to grupa obejmująca małżonka, zstępnych (czyli dzieci, wnuków itd.), wstępnych (czyli rodziców, dziadków itd), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę oraz teściów.
- „0” grupa podatkowa: to węższa grupa, którą wyłania się w ramach pierwszej grupy podatkowej Należą tutaj wszystkie osoby z wymienionej już pierwszej grupy podatkowej z wyjątkiem zięcia, synowej oraz teściów.
- II grupa podatkowa: to zstępni oraz małżonkowie rodzeństwa. Do tego dochodzi też rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, rodzeństwo małżonków.
- III grupa: to inni nabywcy darowizny.
Sytuacje, w których darowizna zwolniona jest z podatku
Jeśli osoba należąca do pierwszej grupy otrzyma kwotę nieprzekraczającą 9.637 zł nie musi płacić podatku. Jest to, bowiem kwota zwolniona od podatku. Oczywiście jej przekroczenie wiąże się z uiszczeniem opłaty. W drugiej grupie kwota zwolniona od podatku jest niższa, wynosi 7.276 zł. Dla trzeciej grupy, czyli innych nabywców jest jeszcze niższa. Wynosi zaledwie 4.902 zł. Podatek obliczany jest od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku:
- do kwoty 10.278 – podatek wynosi 3%
- od kwoty 10.278 do 20.556 – podatek wynosi 308 zł 30 gr i 5% nadwyżki ponad 10.278 zł
- od kwoty 20.556 zł – podatek wynosi 822 zł 20 gr i 7% nadwyżki ponad 20.556 zł
Jak obliczyć kwotę wolną od podatku?
Należy zsumować wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie,
Podatek a grupa „zerowa”
Osoby należące do zerowej grupy podatkowej zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn są całkowicie zwolnione z konieczności płacenia podatku od darowizny. Jeśli jednak wysokość darowizny przekracza 9.637 zł do zwolnienia z opodatkowania muszą być spełnione następujące warunki:
- Po pierwsze należy zgłosić nabycie środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia zawarcia umowy darowizny na formularzu SD-Z2,
- Po drugie należy udokumentować otrzymanie środków pieniężnych dowodem przekazania na rachunek bankowy lub przekazem pocztowym.
Spełnienie powyższych warunków nie będzie wymagane jeżeli darowizna zostanie dokonana w formie aktu notarialnego.
Warto również zaznaczyć, że chociaż nie jest to wymagane przez przepisy warto załączyć potwierdzenie przelewu środków pieniężnych do zeznania podatkowego (lub co najmniej potwierdzenie takie przechowywać), bowiem na etapie postępowania sprawdzającego organ, nawet może domagać się przedstawienia takiego potwierdzenia.
Ustawodawca nie zapomniał też o sytuacjach gdy podatnik z opóźnieniem dowiedział się, że został obdarowany. Jeżeli ktoś nie wiedział o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych do upływu terminów podstawowych, zachowa zwolnienie, gdy zgłosi nabycie nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu. Musi jednak uprawdopodobnić fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.
Darowizna w gotówce
Jeśli chodzi o jej opodatkowanie pojawiają się pewne komplikacje. Otóż urzędy skarbowe uważają, że zwolnieniu od podatku podlega wyłącznie darowizna pieniężna, którą można w jakiś sposób udokumentować. Co oczywiste przy przekazaniu gotówki trudno o jakieś wiarygodne potwierdzenie. Dlatego też fiskus podatkuje przekazania środków tego typu. W związku z tym zawsze warto postarać się by był to przelew lub wypłacenie gotówki w okienku bankowym. Wtedy ominą nas dodatkowe koszty. Otrzymanie środków pieniężnych może być udokumentowane także przekazem pocztowym. Resort finansów zwrócił uwagę, że obowiązek zgłaszania i udokumentowania organowi podatkowemu nabytego majątku w celu skorzystania ze zwolnienia podatkowego ma na celu zapewnienie szczelności systemu podatkowego.
